Nước ối có vai trò gì và thay đổi thế nào trong suốt thai kỳ?
Vai trò của nước ối là gì?
🏊🏼 Nước ối là môi trường giàu chất dinh dưỡng, có chức năng nuôi dưỡng phôi thai. Ngoài ra nước ối còn giúp bảo vệ, che chở cho thai nhi tránh những va chạm hoặc sang chấn, bảo đảm môi trường vô trùng cho bé trong bọc ối. Nước ối tạo môi trường cho thai phát triển hài hòa và bình chỉnh về ngôi thai trong ống sinh dục của mẹ trong những tháng cuối thai kỳ.
Nước ối thay đổi như thế nào trong suốt thai kỳ?
Trong giai đoạn đầu, nước ối⛲️ được hình thành do sự thẩm thấu của huyết thanh mẹ qua màng ối, hoặc thẩm thấu của huyết thanh con qua da thai nhi.
👶 Từ lúc thai nhi được 10 - 12 tuần tuổi, nước ối được hình thành do nước tiểu tiết ra từ thận và dịch từ phổi của thai nhi.⛲️ Lượng nước ối từ tuần 16 đến tuần 32 đạt từ 250 - 800ml, rồi tăng lên 1.000ml và duy trì cho đến khi thai nhi 36 tuần tuổi.
Từ thời điểm 36 tuần đến lúc sinh, lượng nước ối sẽ giảm dần đi, và còn lại độ chừng 500ml💧 (vào lúc sinh). Vì vậy, nếu tuổi thai càng lớn, thì chỉ số nước ối càng ít đi.
Đa ối có nguy hiểm không?
Các bất thường về nước ối không quá nguy hiểm nhưng cũng có thể gây hại đến sức khỏe của mẹ và bé. Những bất thường⚠️ có thể gặp về thể tích nước ối là các hiện tượng đa ối, thiểu ối, vô ối.
Đa ối là gì?
🌊 Đa ối (Polyhydramnios) là hiện tượng dư thừa nước ối. Mẹ bầu được chẩn đoán đa ối khi chỉ số nước ối (AFI) qua siêu âm quá 25 cm. Đa ối thường gặp trong đa thai và một số bất thường về hệ thần kinh trung ương của thai nhi như não úng thủy, thai vô sọ, thoát vị não màng não, cột sống chẻ đôi...
Nguyên nhân mẹ bầu bị đa ối?
Tình trạng đa ối được phát hiện trong 10% thai phụ mắc chứng đái tháo đường, nhất là trong quý 3 của thai kỳ. Đa ối cũng có thể xảy ra đối với thai phụ🤰 mang song thai hoặc đa thai, do sự trao đổi chất giữa hai bào thai không được cân bằng.
Nguyên nhân đa ối còn có thể là do bé ngừng quá trình uống nước ối - đi tiểu, dẫn tới hiện tượng thừa nước ối. Tình trạng này gặp khi có dị tật⚠️ ở bào thai như hở hàm ếch, hẹp môn vị... Các yếu tố khác có thể làm tăng tình trạng đa ối là thiếu máu ở bào thai, nhiễm trùng bào thai, bất đồng nhóm máu giữa mẹ và bé…
Đa ối gây ra những vấn đề gì?
Đa ối xuất hiện trong khoảng 1% thai kỳ, nếu là do nguyên nhân dị tật hay dị dạng thì tiên lượng rất xấu.🌊 Đa ối làm cho thai dễ di động trong tử cung nên có thể khiến dây rốn quấn cổ, ngôi bất thường.
Đa ối làm bụng mẹ căng to, mẹ bầu khó thở, dễ co tử cung và chuyển dạ sinh non làm tăng tỷ lệ tử vong khi sinh😬 của bé. Đa ối có thể gây ra chuyển dạ kéo dài gây suy thai, mẹ bị đờ tử cung gây băng huyết sau sinh.
Bên cạnh đó, đa ối có thể gây vỡ ối đột ngột và dẫn tới các biến chứng như nhau bong non, sa dây rốn, ngôi bất thường và thuyên tắc ối.🤦 Những điều này làm đe dọa tính mạng của cả hai mẹ con. Tất nhiên những rủi ro này còn thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra đa ối.
Xử lý đa ối như thế nào?
Trong hầu hết các trường hợp đa ối nhẹ thì bác sĩ sẽ dặn mẹ bầu thăm khám thường xuyên và cho mẹ uống một số thuốc lợi tiểu.🤰 Nếu có thể xác định được nguyên nhân do nhiễm khuẩn hoàn toàn có thể điều trị bằng kháng sinh an toàn cho thai nhi.
Đối với tình trạng đa ối nặng, bác sĩ sẽ theo dõi kỹ lượng nước ối💧 của mẹ bầu, nếu tăng quá nhanh có thể phải phẫu thuật, chọc ối để rút bớt nước ối.
Ngoài ra, thai phụ cần thường xuyên thăm khám👩⚕️ để theo dõi, thậm chí có thể phải nằm viện và can thiệp ngay khi cần thiết khi xuất hiện các triệu chứng như khó thở, tức ngực nhiều, bụng to lên nhanh và rõ rệt, đau tức đột ngột.
Thiếu ối và vô ối
Thiếu ối và vô ối là gì?
💦 Thiếu ối là tình trạng nước ối ít hơn mức bình thường, khi chỉ số ối (AFI) nhỏ hơn 5cm và màng ối còn nguyên vẹn, thường gặp trong bất thường hệ tiết niệu và hệ tiêu hóa thai nhi.
💧 Vô ối được xác định khi chỉ số ối nhỏ hơn 3cm.
💦 Thiếu ối có thể xuất hiện khi mẹ bầu bị suy dinh dưỡng, thai suy dinh dưỡng, thai quá ngày sinh, vỡ ối non, vỡ ối sớm....
Thiếu ối mang đến những nguy cơ gì?
Trường hợp mẹ bầu bị thiểu ối trong 3 tháng đầu thai kỳ hoặc vài tuần sau đó, thì có khả năng gây sảy thai và thai chết lưu.🙅 Đồng thời, việc này cũng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển và chức năng phổi của thai nhi.
Trường hợp mẹ bị thiếu ối trong 3 tháng cuối thai kỳ thì đa số không gây những biến chứng nguy hiểm. Bác sĩ sẽ theo dõi chặt chẽ sức khỏe của cả hai mẹ con và có thể truyền nước để bổ sung dịch ối cho mẹ bầu.🤦♀️ Tuy nhiên, thiếu ối trong giai đoạn này có thể khiến ngôi thai bị ngược vì không đủ lượng nước ối cần thiết để xoay đầu xuống dưới.
Thiếu ối nguy hiểm như thế nào?
Thiếu ối cũng có thể khiến mẹ bị vỡ ối💦 sớm. Nếu vỡ ối gây thiểu ối khi chưa chuyển dạ hoặc khi mới bắt đầu đau bụng sinh sẽ làm nhiễm trùng ối, từ đó làm nhiễm trùng bào thai, nhiễm trùng tử cung... cả mẹ và bé đều nguy hiểm⚠️ đến sức khỏe và tính mạng.
👩⚕️ Bác sĩ sẽ xem xét các nguy cơ nhiễm trùng ối và tình trạng của thai nhi để quyết định có nên can thiệp để mẹ sinh sớm hay không.