Trầm cảm sau sinh là gì?
Trầm cảm sau sinh là vấn đề tâm lý thường gặp ở phụ nữ sau khi sinh con. Mặc dù sinh con đem lại cho người mẹ niềm vui😊, sự sung sướng nhưng nó cũng mang đến cả những sợ hãi, lo âu. Những bất thường tâm lý sau sinh cũng có thể gây ra những ảnh hưởng không tốt như chứng trầm cảm.
Cảm giác buồn bã😥 là điều thường thấy sau sinh bởi sự thay đổi hormone trong cơ thể. Những thay đổi này thường kéo dài khoảng 2 tuần. Khi những triệu chứng không cải thiện mà tệ hơn sau 2 tuần thì đây là lúc bệnh trầm cảm😟 xuất hiện và có thể trở nên nghiêm trọng.
Nếu điều này xảy ra với mẹ bầu hoặc với người mẹ biết, hãy khuyên họ nên tới gặp bác sĩ👨⚕️ ngay. Vì nếu tình trạng này không được điều trị kịp thời, nó có thể gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và em bé👶.
Nguyên nhân trực tiếp gây ra trầm cảm sau sinh
Thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể
Trong những giờ đầu sau sinh, nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể giảm mạnh đột ngột, từ đó có thể kéo theo trạng thái trầm cảm😟. Điều này tương tự như việc căng thẳng và thay đổi tâm trạng trước mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
Có bệnh sử bị trầm cảm
Những mẹ bầu mắc chứng trầm cảm trước, trong thai kỳ🤰, hay những người đang điều trị trầm cảm có nguy cơ mắc chứng trầm cảm sau sinh cao hơn so với người bình thường.
Mệt mỏi
Rất nhiều phụ nữ cảm thấy vô cùng mệt mỏi sau khi sinh, họ phải mất hàng tuần trời để sức khỏe và năng lượng🔋 hồi phục trở lại. Ở những sản phụ sinh con theo phương pháp mổ lấy thai, thời gian hồi phục có thể còn dài hơn.
Một số yếu tố khác có thể dẫn đến trầm cảm sau sinh
Yếu tố cảm xúc
Mang thai không theo kế hoạch hay ngoài ý muốn có thể làm ảnh hưởng đến cảm xúc của người mẹ trong thai kỳ. Ngay cả khi mang thai🤰 đúng theo kế hoạch, một số mẹ bầu vẫn cần một khoảng thời gian dài để thích nghi với việc sẽ có em bé👶.
Ngoài ra, khi bé có vấn đề về sức khỏe hoặc phải điều trị dài ngày trong bệnh viện🏥, người mẹ có thể trải qua những cảm xúc như buồn, giận, có lỗi. Đây là những cảm xúc làm ảnh hưởng đến tự tin và gây áp lực lên người mẹ.
Yếu tố đời sống
Thiếu sự giúp đỡ của người thân👪. Trải qua sự kiện căng thẳng như có người thân vừa qua đời, người thân trong gia đình mắc bệnh, thay đổi nơi ở🏠, cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh.
3 cấp độ của những bất thường về tâm lý ở mẹ bầu sau khi sinh
Hội chứng buồn chán sau sinh (baby blues)
Đây là cấp độ nhẹ nhất của trầm cảm sau sinh. Dấu hiệu và triệu chứng của baby blues chỉ kéo dài vài ngày đến 1 hoặc 2 tuần sau khi sinh như lo âu, buồn bã, khó chịu, choáng váng, muốn khóc😢 và khóc nhiều, thiếu tập trung, mất khẩu vị và khó ngủ.
Trầm cảm sau sinh
Nếu hội chứng baby blues không được điều trị tốt, nó có thể diễn tiến thành bệnh trầm cảm😟sau sinh. Dấu hiệu và triệu chứng bệnh cũng tương tự như hội chứng baby blues, nhưng nghiêm trọng và kéo dài hơn, thậm chí ảnh hưởng khả năng chăm sóc con👶 của bạn và xử lý công việc hàng ngày.
Triệu chứng có thể phát triển trong vài tuần đầu sau sinh và thậm chí tận 6 tháng, như buồn bã, u uất kéo dài, khó kết nối với con của bạn, tách biệt với gia đình và bạn bè, mất khẩu vị🤢 và rối loạn ăn uống. Mẹ có thể bị mệt mỏi quá mức hoặc mất năng lượng do mất ngủ và khóc nhiều😭.
Mẹ sẽ thấy giảm hứng thú và sự yêu thích đối với những hoạt động🤸♀️mẹ từng rất thích, giảm khả năng suy nghĩ, tập trung hoặc đưa ra quyết định. Ở mức độ nặng hơn, mẹ thường sợ hãi và lo lắng nghiêm trọng, không kiểm soát được cơn giận dữ, sau đó tự làm đau🔪bản thân hoặc em bé. Cuối cùng người mẹ có thể tìm cách tự tử.
Rối loạn tâm thần sau sinh
Mức độ ngiêm trọng nhất của những bất thường tâm lý sau sinh là rối loạn tâm thần. Giai đoạn này kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài hơn như nhầm lẫn🤔, mất phương hướng, ám ảnh về việc sinh con.
Ngoài ra mẹ bầu cũng có thể bị ảo giác, rối loạn giấc ngủ🛌 thậm chí rối loạn nhân cách, tự làm đau bản thân hoặc con. Rối loạn tâm thần sau sinh có thể sinh ra suy nghĩ và hành vi đe dọa⚠️ cuộc sống và cần được chữa trị ngay.
Làm thế nào để vượt qua trầm cảm sau sinh?
Tham vấn tâm lý
Người mẹ trầm cảm sau sinh sẽ được nói chuyện riêng với chuyên gia sức khỏe tâm thần👩⚕️ hoặc nhà tâm lý học. Các bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp hành vi nhận thức, tức là giúp người bệnh🤒 nhận ra và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực và hành vi của mình một cách dần dần.
Ngoài ra còn có liệu pháp tương tác nghĩa là giúp mọi người xung quanh hiểu được và hỗ trợ🤝 người bệnh điều trị hiệu quả. Phụ nữ trầm cảm nhẹ có thể được tư vấn điều trị. Những trường hợp nặng hơn có thể được điều trị tư vấn kết hợp với sử dụng thuốc💊.
Điều trị bằng thuốc
Thuốc được kê toa thông thường hoặc là thuốc an thần hoặc là thuốc chống trầm cảm. Thuốc chống trầm cảm💊 có tác dụng ức chế lên não bộ🧠, điều chỉnh tâm trạng. Tuy nhiên việc dùng thuốc này cần được xem xét theo chỉ định của bác sĩ.
Nếu dùng thuốc không hiệu quả, hoặc người bệnh cảm thấy khó chịu, nên đề nghị bác sĩ thay đổi thuốc hoặc liều dùng. Nếu thuốc điều trị tốt👍 cũng không nên rút ngắn thời gian điều trị, bởi trầm cảm cần thời gian điều trị kéo dài để được phục hồi hoàn toàn. Nếu sau khi ngưng thuốc, các triệu chứng tái phát thì đừng nên thất vọng, nên đến bác sĩ👨⚕️ tư vấn thêm.
Hỗ trợ từ người thân
Bạn bè và gia đình👨👧👧 cần động viên, hỗ trợ và chắc chắn người mẹ đang được điều trị trầm cảm. Hãy hiểu rằng bệnh đang ở giai đoạn tạm thời và chia sẻ, đồng cảm với cảm xúc, sở thích🎨 của họ. Sự giúp đỡ từ gia đình đóng vai trò quan trọng, giúp người mẹ phục hồi nhanh chóng.
Vai trò của bản thân
Hãy lắng nghe cơ thể mình, đừng quá lo lắng khi đau, mệt bởi đau nhức là trạng thái các sản phụ🤰 sau sinh đều có thể trải qua, đồng thời lắng nghe cảm xúc của mình, thư giãn và làm những điều bản thân yêu thích. Ngoài ra, hãy chăm sóc sức khỏe bằng việc ăn uống điều độ, bổ sung trái cây🍎 và rau xanh🥦 hằng ngày.