การมีความรัก💖นับว่าเป็นเรื่องปกติสำหรับเราทุกคน แต่สำหรับเจ้าตัวน้อยที่อยู่ในช่วงวัยเด็กจนไปถึงเด็กเล็ก👶 คุณพ่อคุณแม่จะรับมืออย่างไรหากลูกมาบอกว่าอยากมีความรัก ซึ่งอาจพ่วงไปด้วยประเด็นทางเพศศึกษาตามมาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ บทความนี้มีคำตอบให้คุณผู้อ่านทุกท่าน แต่ก่อนอื่นในฐานะผู้ปกครอง เรามาทำความเข้าใจถึงธรรมชาติและพัฒนาการของเด็กในแต่ละช่วงวัยกันก่อนดีกว่าค่ะ💁♀️
พัฒนาการทางเพศของเด็กในช่วงปฐมวัย
เราจะนับเด็กที่มีอายุประมาณ 3 - 6 ขวบว่าอยู่ในช่วงปฐมวัย เด็กในวัยนี้จะสามารถรับรู้ถึงเพศกำเนิดของตนเอง และสามารถแยกแยะความแตกต่างทางเพศจากลักษณะภายนอกได้แล้ว โดยจะเริ่มแสดงบทบาททางเพศตามที่บริบททางสังคมและครอบครัวได้หล่อหลอมมา เด็กในวัยนี้จะเริ่มมีความอยากรู้อยากเห็นเกี่ยวกับเรื่องทางเพศ⚧️ ไม่ว่าจะเป็นลักษณะภายนอกที่บ่งบอกเกี่ยวกับเพศ อวัยวะเพศของตนเองและเพศตรงข้าม อาจมีความสนใจเกี่ยวกับลักษณะความสัมพันธ์ระหว่างคุณพ่อและคุณแม่👫 ซึ่งนับเป็นความสัมพันธ์ระหว่างเพศ อาจทำให้เด็กรู้สึกสนใจในเพศตรงข้ามจนไปถึงเพศเดียวกันและเข้าใจว่าตนเองอยากมีความรัก จนเริ่มมีการแสดงบทบาทสมมุติ เช่น การเล่นพ่อแม่ลูก👨👩👧 สิ่งเหล่านี้นับเป็นสิ่งปกติซึ่งเป็นไปตามช่วงวัยของเจ้าตัวน้อยค่ะ แล้วผู้ปกครองจะรับมือกับพฤติกรรมเหล่านี้ได้อย่างไรบ้างนั้น เราไปดูกันต่อเลยค่ะ
✨การเคารพความคิดเห็นและความรู้สึกลูก
อย่างที่กล่าวไปว่าพฤติกรรมทางเพศนั้นเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามพัฒนาการของเจ้าตัวน้อย ดังนั้นสิ่งแรกที่ผู้ปกครองควรทำคือตั้งสติและไม่ตื่นตกใจ ไม่ต้องทำให้ดูเหมือนเป็นเรื่องใหญ่หากลูกมาบอกว่าอยากมีความรัก💖 แต่ควรสร้างบรรยากาศที่ทำให้เด็กรู้สึกปลอดภัยที่จะเล่าหรือบรรยายความรู้สึกที่กำลังเกิดขึ้นกับตนเอง เราจะได้ทราบว่าสาเหตุที่ทำให้ลูกมีความรู้สึกอย่างนี้มาจากอะไร และตั้งใจรับฟัง👂เวลาที่เด็กเล่า เห็นว่าเป็นเรื่องสำคัญ อย่าพึ่งดุลูก ละเลย หรือเก็บเอามาล้อ เพราะเด็กจะเข้าใจว่าเป็นเรื่องที่ผิดหรือเป็นเรื่องที่น่าละอาย หากคุณพ่อคุณแม่เปิดโอกาสให้เด็กเล่าและรับฟังอย่างตั้งใจ นี่จะเป็นขั้นตอนแรกในการสร้างความไว้เนื้อเชื่อใจระหว่างเจ้าตัวน้อยกับผู้ปกครอง เมื่อโตขึ้นเด็กก็จะนึกถึงเราเป็นคนแรกๆและไม่มีความลับระหว่างกัน นับเป็นพื้นที่ปลอดภัยของเด็กค่ะ
✨อธิบายให้ลูกเข้าใจถึงความรู้สึกรักและความสนใจเรื่องเพศ
เนื่องจากความรักและความรู้สึกทางเพศนั้นเป็นสิ่งที่ไม่เหมือนกัน ดังนั้นผู้ปกครองควรค่อยๆอธิบายให้เด็กสามารถแยกแยะให้ได้ก่อน หากเด็กเข้าใจถึงคำว่ารักในเชิงความสัมพันธ์ชู้สาว สุดท้ายแล้วเด็กจึงจะสามารถแยกแยะได้ว่าความรู้สึกที่กำลังเกิดขึ้นอยู่นั้นเป็นความชอบพอกันในเชิงชู้สาว💘หรือไว้วางใจในฐานะเพื่อนสนิทเท่านั้น เมื่อเจ้าตัวน้อยเข้าใจแล้วคุณแม่จะได้สอนถึงการวางตัวที่เหมาะสมไม่ว่าจะกับเพศเดียวกันหรือเพศตรงข้าม อะไรทำได้ อะไรที่ทำแล้วจะถือเป็นการคุกคามทางเพศและละเมิดสิทธิผู้อื่น นอกจากนี้ผู้ปกครองยังสามารถถือโอกาสนี้เป็นการสอนเด็กได้ด้วย ว่าสิ่งที่เราไม่ควรทำกับผู้อื่น หากมีคนมาทำใส่เราก็ถือเป็นการคุกคามเช่นเดียวกันและควรบอกพ่อแม่ทันที ทำให้เด็กรู้เท่าทันถึงอาชญากรรมทางเพศ สามารถเฝ้าระวังและปกป้องตนเองได้ในระดับหนึ่งค่ะ
สอนเพศศึกษาเบื้องต้นให้กับลูก
👉สอนลูกเกี่ยวกับอวัยวะเพศ
ไม่ว่าจะเป็นลักษณะภายนอกที่แตกต่างกันระหว่างอวัยวะเพศหญิงและชาย ทั้งในเชิงของการสืบพันธุ์เบื้องต้นและการรักษาสุขอนามัยทางเพศ⚧️ สอนว่าอะไรคือสิ่งปกติและอะไรคือผิดปกติ เด็กจะได้สังเกตสุขอนามัยทางเพศของตนเองได้ และสามารถแจ้งกับผู้ปกครองได้หากสังเกตว่าอวัยวะเพศของตนเองมีสิ่งที่ไม่ปกติ
👉สอนเรื่องการคุมกำเนิด
หลังจากสอนเรื่องกลไกทางด้านการสืบพันธุ์แล้ว การสอนเรื่องการคุมกำเนิดก็นับเป็นสิ่งสำคัญเช่นเดียวกัน ผู้ปกครองควรสอนให้ลูกรับรู้ถึงวิธีการคุมกำเนิดหลายๆแบบทั้งกับร่างกายฝ่ายหญิงและฝ่ายชาย👫 ควรปลูกฝังให้ลูกตระหนักถึงความสำคัญของการคุมกำเนิดและอันตรายจากโรคทางเพศสัมพันธ์ อย่ามองว่าเป็นเรื่องที่ยังไม่ถึงเวลาสอน เพราะในยุคที่เด็กสามารถเข้าถึงโซเชียลมีเดียได้เองนั้น เด็กอาจไปรับความรู้ที่ผิดมาจากแหล่งอื่นได้
👉สอนให้ลูกยอมรับในความหลากหลายทางเพศ
คำว่าเพศในเชิงชีววิทยานั้น ถึงแม้จะสามารบ่งบอกได้ด้วยอวัยวะเพศที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน แต่ก็จะมีกลุ่มคนที่มีทั้งอวัยวะเพศชายและเพศหญิงอยู่ในคนคนเดียวกันด้วย ซึ่งเรียกว่าเป็นกลุ่มอินเตอร์เซ็กส์⚧️ ดังนั้นหลักการที่บอกว่ามนุษย์มีเพียง 2 เพศจะใช้ไม่ได้แล้ว นอกจากนี้ผู้ปกครองควรสอนให้ลูกรู้จักแยกแยะระหว่างลักษณะทางเพศในเชิงชีววิทยา เพศวิถี และอัตลักษณ์ทางเพศ ซึ่งเป็น 3 สิ่งที่ไม่จำเป็นต้องสอดคล้องกันก็ได้ เพื่อให้เด็กเข้าใจว่าคนที่ไม่เหมือนเราหรือไม่เป็นไปตามบรรทัดฐานของสังคมนั้นไม่ได้แปลกแยกหรือเป็นสิ่งผิดปกติ เป็นเพียงแค่ความหลากหลายของมนุษย์เท่านั่นเอง
คุณผู้อ่านคงจะเห็นแล้วนะคะว่าหัวข้อในด้านความรัก💖และความรู้สึกทางเพศนั้นไม่ใช่เรื่องที่อธิบายยากหรือควรปิดบังอย่างที่คิด สิ่งสำคัญที่สุดคือการสร้างพื้นที่ปลอดถัยให้ลูกกล้ามาปรึกษาในหัวข้อเหล่านี้ และตรวจสอบข้อมูลรวมถึงความเข้าใจของตนเองว่าถูกต้องหรือไม่ก่อนสอนเจ้าตัวน้อย👦ค่ะ