การโกนผมไฟ เป็นอีกหนึ่งพิธีโบราณที่ทำสืบต่อกันมาช้านาน ด้วยความเชื่อว่าจะช่วยให้ทารกที่เกิดมานั้นเป็นสิริมงคล อยู่เย็นเป็นสุข ปลอดภัยจากภยันอันตรายต่าง ๆ แต่ในยุคสมัยเช่นนี้การทำผมไฟยังจำเป็นอยู่อีกหรือไม่? เรามาหาคำตอบไปพร้อมๆกันเลยค่ะ💁♀️
การโกนผมไฟ คืออะไร?
👉พิธีโกนผมไฟ หรือพิธีทำขวัญเดือน
เป็นพิธีที่ทำขึ้นจากพื้นฐานความเชื่อว่า ทารกที่เพิ่งเกิดมานั้นยังไม่สะอาดบริสุทธิ์อย่างเต็มตัว จำเป็นจะต้องมีการชำระล้างให้สะอาดหมดจด ด้วยการตัดและโกนผมออก เพื่อให้ผมใหม่เกิดขึ้นมา สาเหตุที่เรียกสืบต่อกันมาว่าผมไฟนั้น อาจเป็นเพราะว่าไฟอยู่กับทารกมาตั้งแต่ลืมตาออกมาดูโลก หลังจากคลอดแล้วแม่จะต้องทำการนอนอยู่ไฟ ซึ่งคนโบราณเชื่อว่าจะช่วยขับน้ำคาวปลา ทำให้มดลูกเข้าอู่ และเมื่อจบสิ้นการอยู่ไฟ🔥 ซึ่งสมัยก่อนอาจอยู่ไฟกันนานเป็นสัปดาห์หรือหลายสัปดาห์ ก็จะเรียกว่าเป็นการหย่าไฟ ดังนั้น ผมของทารกที่คลอดออกมาและถูกโกนออก จึงถูกเรียกว่า “โกนผมไฟ”🪒 นั่นเอง
จุดประสงค์หลัก ๆ ก็เพราะคนไทยในอดีตเชื่อว่าการโกนผมของทารกแรกเกิดให้ขึ้นใหม่ ถือเป็นการชำระล้างทารกให้บริสุทธิ์ ปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ทั้งยังเป็นการเสริมสิริมงคล ให้มีอายุมั่น ขวัญยืน เติบโตมาแข็งแรง💪 ปลอดภัย
👉โกนผมไฟตอนทารกอายุกี่เดือน ?
การโกนผมไฟกันตามฤกษ์ที่สะดวก หรืออาจจะเลือกเอาวันครอบรอบเดือนของลูกเป็นสำคัญ เช่น ครบรอบ 1 เดือน เป็นต้น แล้วทำการโกนผมไฟโดยอาจจะไล่กันไปตามลำดับอาวุโสหรือความใกล้ชิด หลังจากโกนผมไฟเสร็จก็จะมีการผูกข้อไม้ข้อมืออวยพรให้กับทารก👶 เป็นอันจบพิธี
การโกนผมไฟนั้น ถือเอาเรื่องฤกษ์งามยามดีเป็นสำคัญ เด็กที่จะทำการโกนผมไฟ จะต้องมีการดูฤกษ์ยามจากพระ โหร พราหมณ์ หรือผู้เชี่ยวชาญ ว่าโกนผมไฟตอนกี่เดือนถึงจะเป็นศิริมงคล🎊 เสริมให้ทารกมีแต่ความสุขความเจริญ ซึ่งฤกษ์ของแต่ละคนนั้นก็จะแตกต่างกันออกไป
สิ่งที่ต้องเตรียมในการโกนผมไฟ มีอะไรบ้าง?
✨หลัก ๆ แล้วอุปกรณ์ที่จะต้องเตรียมไว้สำหรับพิธีโกนผมไฟ ได้แก่...
- กรรไกร 1 เล่ม✂️
- มีดโกน 1 เล่ม🪒
- ใบบัว 1 ใบ🪷
- แป้งหอม
- น้ำมันเจิม
- สายสิญจน์
ส่วนถ้าทำเป็นพิธีสงฆ์ ก็จะต้องมีการเตรียมข้าวของเครื่องใช้สำหรับพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์ เช่น โต๊ะหมู่บูชา ดอกไม้ธูปเทียน🕯️ ขันน้ำมนต์ น้ำสำหรับเจริญพระพุทธมนต์
หรือถ้าเป็นพิธีทางพราหมณ์ก็จะมีรายละเอียดข้าวของเครื่องใช้ที่แตกต่างออกไปอีก แต่โดยมากแล้ว พราหมณ์ผู้ทำ
✨ผมไฟที่โกนออกแล้ว เอาไปทำอะไร?
หลังโกนผมไฟแล้ว ก็จะมีการแบ่งเส้นผมเอาไปลอยน้ำ เอาไปใส่กล่องเก็บไว้บนหิ้งพระ หรือบางทีก็มีการนำไปเข้าจี้ทำเป็นสร้อยคอก็มีเช่นกัน และหลังจากโกนผมเสร็จ ก็มักจะมีการทาแป้ง หรือการทาน้ำมันเจิม แต่ในปัจจุบันอาจจะเป็นการทาออยล์สำหรับเด็ก👶 เพราะมีสรรพคุณช่วยในการบำรุงและเพิ่มความชุ่มชื้นแก่ผิวของเด็กได้ดี
สรุปได้ว่าการโกนผมไฟนั้นเป็นความเชื่อที่ค่อย ๆ ห่างหายไปตามยุคสมัย สภาพเศรษฐกิจ💰 และสังคม ดังนั้น การจะเห็นพิธีโกนผมไฟในปัจจุบันจึงถือเป็นเป็นเรื่องที่หาดูได้ยากแล้ว ไม่ค่อยมีใครทำกัน ส่วนจะทำหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของคุณพ่อคุณแม่เลยค่ะ